الگوی رشد و تغذیه کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک و مقایسه آن با کودکان سالم در استان آذربایجان غربی، ایران

دکتر ماندانا رفیعی [1] ، پروین پورعبدالهی [2] ، سید جمال قائم مقامی [3] ، مریم صمصامی [4] ،دکتر داوود پورحسین [5] ، عزیزه نصیری [6] تاریخ دریافت 15/02/88، تاریخ پذیرش 07/05/88   چکیده پیش زمینه و هدف : بیماری فیبروز سیستیک cystic fibrosis(cf) شایع­ترین بیماری کشنده ژنتیکی است. مرگ در اثر سوء تغذیه با اختلالات الکترولیتی همراه در این بیماران رخ می­دهد. ارزیابی وضعیت تغذیه، غربالگری کودکان مبتلا به بیماری cf و پیگیری مرتب رشد برای پیشگیری از سوء تغذیه و افزایش امید به زندگی از مسائل مهم در این بیماران به شمار می­رود. هدف از مطالعه حاضر بررسی الگوی رشد و وضعیت تغذیه ای کودکان مبتلا به اختلال cf می­باشد.   مواد و روش کار: 34 کودک مبتلا به بیماری cf در محدوده سنی 3 ماه تا 11 سال که در مرکز پزشکی - درمانی کودکان تبریز در یک مطالعه توصیفی - تحلیلی با استفاده از اندازه گیری­های تن سنجی وزن- قد، محیط ماهیچه وسط بازو و وضعیت تغذیه ای آن­ها با استفاده از پرسش­نامه ­های بسامد خوراک food frequency questionnaire (ffq) مورد مطالعه قرار گرفته و با 34 کودک سالم هم­سان از نظر سنی و جنسی مقایسه شدند.   یافته ­ ها: میانگین و انحراف معیار سن کودکان 85/61 ± 38/71 ماه بود. مقایسه وضعیت رشد کودکان بیمار و سالم اختلاف آماری معنی­داری از نظر شاخص وزن به قد (04/0= p )، وزن به سن (000/0= p ) نشان داد. ولی در سایر وضعیت­های رشد اختلاف معنی­داری ملاحظه نشد. و از نظر مصرف مکمل­ها، 3/85درصد مکمل­های غذایی و 6/70 درصد کودکان مکمل­های آنزیمی مصرف می­کردند علاوه بر این مقایسه الگوهای غذایی کودکان بیمار با سالم تنها اختلاف معنی­داری از نظر مصرف ماکارونی، بستنی، تخم مرغ، جگر نشان داد ولی از نظر مصرف سایر اقلام غذایی اختلاف­ها معنی­دار نبود. ضمناً با والدین 1/47 درصد کودکان بیمار در مورد تغذیه مشاوره صورت گرفته بود.   بحث و نتیجه ­ گیری: سوء تغذیه و ناتوانی در رشد یکی از مسائل مهم کودکان cf می­باشد. درمان­های پزشکی مناسب و استاندارد برای این کودکان از طریق مداخلات تغذیه­ای و مشاوره تغذیه می­تواند بهبودی نسبی در رشد و پیشگیری از عوارض را در این کودکان ایجاد نماید.   کلید واژه­ها : فیبروز کیستیک، کودک، تغذیه، مکمل­های آنزیمی، رشد   مجله پزشکی ارومیه، دوره بیستم، شماره چهارم، ص 283-278، زمستان 1388   آدرس مکاتبه: تبریز، خیابان ششگلان، بیمارستان کودکان، تلفن :09141146982 email: [email protected] [1] فوق تخصص گوارش اطفال، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز،مرکز تحقیقات کبد و بیماریهای گوارش، مرکز تحقیقات سلامت کودکان،(نویسنده مسئول) [2] استادیار گروه بیوشیمی و رژیم درمانی، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز [3] مربی گروه صنایع غذایی، دانشکده بهداشت وتغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز [4] کارشناس تغذیه، دانشکده بهداشت وتغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز [5] رزیدنت کودکان، دانشگاه علوم پزشکی تبریز [6] کارشناس پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی تبریز 7 cystic fibrosis(cf)